Przy kawie, przy herbacie, przy okazji, przy obcych i znajomych – każda rozmowa jest inna. A gdyby tak spotkać się przy słowie? Porozmawiać o jego sile, smaku i brzmieniu. O tym, które słowa lubimy, a których chcemy unikać; o języku, który nas otacza, i naszym stosunku do niego. Do rozmowy na te tematy zapraszam osoby, dla których język jest narzędziem pracy, partnerem i przyjacielem w codziennym życiu.  Do usłyszenia - Mateusz Adamczyk 

Jak to się dzieje, że po powrocie z dłuższego wyjazdu za granicę zapominamy polskich słów? Dlaczego nie powinniśmy oceniać ludzi po sposobie, w jaki się wypowiadają? Po co w ogóle wyznaczać jakieś standardy językowe? Na te pytania szukaliśmy odpowiedzi wspólnie z filolożką i tłumaczką Jagodą Ratajczak.

PrzySłowie

Kłopoty z poprawną polszczyzną – zawiłości psycholingwistyki

Czy język polski rzeczywiście jest jednym z najtrudniejszych na świecie? Czego można się dowiedzieć o polszczyźnie, kiedy postrzegamy ją jako język obcy? Między innymi o tym Mateusz Adamczyk rozmawiał Wiolettą Gurdak - polonistką, nauczycielką języka polskiego jako obcego, metodyczką i autorką licznych materiałów dydaktycznych oraz egzaminatorką Państwowych Egzaminów Certyfikatowych z Języka Polskiego jako Obcego.

Inne spojrzenie na polszczyznę. O nauczaniu języka polskiego jako obcego

Agnieszka Kunikowska, aktorka, lektorka i dziennikarka radiowa, w rozmowie o sztuce dubbingu, czyli podkładania głosu do już nagranego materiału filmowego. W swoim dorobku ma niemal 400 ról dubbingowych. Rozmowa "jak kruche ciastko z kubkiem ciepłego mleka". 

"Aktorstwo dubbingowe to nie jest papugowanie". Agnieszka Kunikowska - królowa dubbingu i Mistrzyni Mowy Polskiej

- Uświadomiłem sobie, że z różnych względów sporo podróżuję. Mam sporo tak zwanych wyjazdów służbowych. (...) Jakoś nigdy nie klasyfikowałem ich jako podróży - opowiada prof. Michał Rusinek. Literaturoznawca, tłumacz i wykładowca wydał ostatnio książkę "Nadbagaż". W rozmowie z Mateuszem Adamczykiem natomiast nie tylko opowiedział o tej książce, ale też podzielił się spojrzeniem na najnowszą polszczyznę.

Prof. Michał Rusinek i "Nadbagaż", czyli felietony z podróży oraz opowieści o języku

- Młodzież to są ludzie. Mniejsi, albo po prostu młodsi, ale ludzie. Tak samo jak mamy zróżnicowany stosunek do dorosłych osób, tak samo nastoletnie osoby mogą być przyjemne w rozmowie albo przysporzyć trudności w dogadywaniu się - opowiada dr Aleksandra Korczak, nauczycielka języka polskiego, etyki i filozofii; ekspertka do spraw lektur szkolnych oraz edukacji antydyskryminacyjnej, wyróżniona w konkursie Nauczyciel Roku oraz nominowana do Nagrody im. Ireny Sendlerowej i Nagrody prof. Czerneckiego za publicystykę na rzecz edukacji.

Młodzież wobec języka polskiego. Dr Aleksandra Korczak: to bardzo zróżnicowana grupa

Wizyta w urzędzie to często seria pism, wniosków, listów bądź innego typu dokumentów. Te z kolei wymagają od nas stosowania odpowiedniego stylu albo same są zapisane w złożony sposób. Problem można rozwiązać, jeśli skorzystamy z paru zasad prostej polszczyzny. Co więcej, po to rozwiązanie sięgają również urzędnicy. W audycji "PrzySłowie" mówiła o tym prof. Monika Kresa z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Prościej, czyli lepiej. Jak zmienić język pism urzędowych?

Rada Języka Polskiego ogłosiła jedenaście nowych reguł pisowni. Zmiany nie dotyczą usunięcia "ch", "ó" i "rz", lecz pisowni łącznej, rozłącznej i z łącznikiem oraz małą i wielką literą. - Przede wszystkim staraliśmy się usunąć różne niekonsekwencje, nieścisłości - wyjaśnia w audycji "PrzySłowie" prof. Katarzyna Kłosińska - przewodnicząca Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

Nowe zasady pisowni w języku polskim. Prof. Kłosińska: staraliśmy się usunąć nieścisłości

Dla wielu osób wystąpienia publiczne nie są problemem. Jest jednak całkiem spora grupa ludzi, dla których jest to prawdziwy koszmar, a muszą oni występować np. z uwagi na zajmowaną funkcję. Dlaczego tak się dzieje? I kwestia najważniejsza: czy można to zmienić?

Wystąpienia publiczne: koszmarny stres, który można opanować?

Jak zdobyć popularność w internecie? Można tworzyć treści rozrywkowe, przygotowywać skompilowane informacje z kraju i świata lub zajmować się nauką - nie tylko fizyką czy chemią, ale i popularyzowaniem poprawnej polszczyzny. Jak wygląda taka działalność od kulis? O tym opowiedziała Kamila Kalińczak - dziennikarka, lektorka i trenerka wystąpień publicznych, którą w mediach społecznościowych obserwuje łącznie kilkaset tys. osób.

Popularyzowanie polszczyzny w internecie. Kamila Kalińczak: lepiej jest polecać się nawzajem

- Myślę, że w polskiej kulturze mamy taką tendencję do niehamowania negatywnych emocji. (...) Polacy, i w ogóle narody wschodnioeuropejskie, lubią narzekać - ocenia Matylda Kozakiewicz - polonistka, psycholożka (absolwentka UW i SWPS) i publicystka. W kolejnym wydaniu audycji "PrzySłowie" ekspertka wraz z Mateuszem Adamczykiem przeanalizowała, jak w języku polskim wyrażamy swoje emocje.

Podcasty

PrzySłowie

Playlista

PrzySłowie