Osiany złą sławą kapitan statku Bounty, wiktoriańskie damy pływające po Oceanii, wychowany w przytułku Walijczyk, który współtworzył Wolne Państwo Kongo, archeolodzy-amatorzy dokonujący niezwykłych odkryć, polski świadek koronacji jedynego Króla Wysp Fidżi - krótko mówiąc: awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy. Pozostawili po sobie opisy nieistniejącego już świata oraz celne obserwacje mechanizmów, które do dziś wprawiają w ruch historię. Wspólnie z Damianem Leszczyńskim - profesorem filozofii, wydawcą dawnych książek podróżniczych - spoglądamy na nasze czasy przez pryzmat ich losów i opowieści.

Żołnierz, kupiec, odkrywca i szara eminencja, wpływająca na politykę mocarstw na Pacyfiku. Rosły, kłótliwy i skłonny do przemocy mężczyzna, który wychodził cało z morskich katastrof. Peter Dillon był przedostatnim bohaterem cyklu "Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy".

Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy

Peter Dillon i zagadka ekspedycji barona La Perouse'a

Żołnierz, samozwańczy cyrulik, dworzanin, gorzelnik, dyplomata, a przede wszystkim poszukiwacz przygód. Bohaterem audycji "Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy" (31.08) był Niccolo Manucci.

Niccolo Manucci - żołnierz, gorzelnik, dyplomata

Anjin Miura, czyli William Adams – pierwowzór znanego z powieści i seriali Johna Blackthorne'a - był kolejnym bohaterem cyklu "Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy".

Anjin Miura/William Adams - angielski korsarz, który stał się samurajem

Był malarzem, ale sens życia odnalazł w podróżach. Dzięki niemu dysponujemy wiernymi przedstawieniami świata południowej Afryki i Australii w połowie XIX wieku. Na własne oczy widział koronację ostatniego wielkiego króla ludu Ndebele – Lobenguli - w czasie, gdy na teren dzisiejszego Zimbabwe wyruszyli poszukiwacze złota. Podczas swojej ostatniej wędrówki jako jeden z pierwszych spenetrował, a potem opisał ziemie, na których znajdują się tajemnicze ruiny Wielkiego Zimbabwe, do dziś budzące zainteresowanie. 

Thomas Baines i Wielkie Zimbabwe

Był żeglarzem, geografem i zakonnikiem. Wytyczył szlak morski przez Pacyfik - z Azji do Ameryki Południowej. Dzięki temu mógł powstać nowy jedwabny szlak, którym przez 250 lat pływały hiszpańskie galeony. Andrés Urdaneta to kolejny obieżyświat, odkrywca i awanturnik, który jednakże dbał o duszę. 

Andres Urdaneta i historia wytyczenia szlaków żeglugi po Pacyfiku 

Podróżował po Azji Środkowej i Chinach, gdzie dokonał szeregu odkryć archeologicznych i geograficznych. W przebraniu mongolskiego pielgrzyma bezskutecznie próbował przedostać się do stolicy Tybetu. Jego wyprawy nie miały jednak tylko wymiaru poznawczego. Wpisywały się w grę o wpływy europejskich mocarstw. On sam zaś, w obawie przed bolszewicką Rosją, postawił na nazistowskie Niemcy. Sven Hedin – szwedzki podróżnik, geograf i poliglota jest bohaterem szóstej audycji z cyklu „Awanturnicy’ obieżyświaty, odkrywcy".

Sven Hedin, czyli badacz wplątany w politykę

W wieku dwudziestu kilku lat dołączył do trzeciej wyprawy Jamesa Cooka jako nawigator i był świadkiem śmierci odkrywcy na Hawajach. Po służbie w marynarce wojennej i handlowej dostał zadanie przywiezienia z Tahiti sadzonek drzewa chlebowego. Wyruszył w podróż statkiem „Bounty”, spędził pół roku na Tahiti i zdobył sadzonki, ale w drodze powrotnej statek ogarnął bunt. Wysadzony na środku Pacyfiku w szalupie z 18 ludźmi przepłynął 6500 km, docierając do wyspy Timor u południowych brzegów Azji. Powrócił do Anglii i znów udał się na Pacyfik, poszukując buntowników i odkrywając nowe wyspy. Później - jako gubernator zachodniej Australii - ponownie stał się ofiarą buntu, spędzając rok uwięziony na okręcie u brzegów Tasmanii. William Bligh jest piątej audycji z cyklu „Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy”. 

William Bligh i historia buntu na Bounty

Jedne podróżowały z mężami, inne zupełnie same. Ich motywacje były różne – od zapału misjonarskiego, poprzez szukanie inspiracji malarskich i ciekawość świata po interesy. Pozostawiły po sobie mnóstwo intrygujących opisów kultury, obyczajów, rytuałów, wierzeń i sztuki kulinarnej świata, do którego zawędrowały. Wiktoriańskie damy pływające po Pacyfiku to bohaterki czwartej audycji z cyklu „Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy”.

Wiktoriańskie damy pływające po Pacyfiku

Jeden był szwajcarskim orientalistą, drugi włoskim inżynierem. Pierwszy ponownie odkrył dla Europy Petrę, drugi ważne zabytki starożytnego Egiptu. Obaj chcieli odnaleźć źródła Nigru, obu się to nie udało. Johann Ludwig Burckhardt i Giovanni Battista Belzoni to bohaterowie trzeciej audycji z cyklu „Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy”.

Johann Ludwig Burckhardt i Giovanni Battista Belzoni - odkrycia pereł architektury starożytnego Egiptu oraz Bliskiego Wschodu

Jeden z ulubionych pisarzy Henryka Sienkiewicza. Urodzony w Galicji w rodzinie ziemiańskiej jako nastolatek wyjechał do Turcji. Podróżował po Włoszech, gdzie dołączył do wojsk Garibaldiego. W 1862 r. trafił do Australii, gdzie poszukiwał złota. Jako poganiacz bydła dotarł na  Fidżi i jako jeden z kilkunastu obcokrajowców był świadkiem koronacji jedynego (pierwszego i ostatniego) króla Fidżi, zanim kraj ten przejęli Anglicy. Zwiedził wiele wysp Pacyfiku, w tym Nową Zelandię, pracując w najróżniejszych zawodach. Po powrocie do Polski opublikował wspomnienia z podróży i znów wyruszył – tym razem do Ameryki, gdzie prowadził pełne przygód życie, śląc reportaże do kraju. 

Podcasty

Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy

Playlista

Awanturnicy, obieżyświaty, odkrywcy